De Hydraloop won afgelopen week alle grote prijzen op de CES in Las Vegas en maakte het ondernemersechtpaar Arthur Valkieser en Sabine Stuiver op slag wereldberoemd. DWDD, het Achtuurjournaal van de NOS, de voorpagina van de New York Times. Het kon niet op.
Weet je wat daar zo leuk aan is? Zeker, de Hydraloop is een prachtig product van Noord Nederland als innovatieregio. Het werd bedacht op de Watercampus in Leeuwarden, en wordt geproduceerd in de shared Smart Factory van Technologies Added in Emmen. Mooi een-tweetje tussen Friesland en Drenthe dus.
Maar wat nóg leuker is: de Hydraloop bewijst het gelijk van Smart Industry. Maak je product ‘smart’ je klanten vallen als een blok voor je. Maak het in een ‘Smart Factory’, en je houdt er ook nog eens geld aan over. Ook leuk voor de regio waar dat allemaal gebeurt, want Smart Industry is de échte banenmotor van de toekomst.
Wat is dat nou eigenlijk: ‘Smart.’ Je wordt er overal mee om de oren geslagen. Buiten Nederland heeft men het over Industry 4.0 of de Vierde Industriële Revolutie. In Nederland noemen we het Smart Industry en in het Noorden vooral over de Smart Factory. Hipsters zeggen achteloos Digitalisering of Digital Twinning. Geen paniek, het betekent in de kern allemaal hetzelfde.
Wat is een Smart Factory?
Om met de moeilijkste vraag te beginnen: Wat is de Smart Factory? Mensen die niet van wiskunde houden leggen het graag als volgt uit: de Smart Factory is een optelsom van nieuwe technologieën (zoals robotica of 3D printing), nieuwe verdienmodellen (je product als dienst inzetten, circulariteit) en digitalisering (denk aan big data, kunstmatige intelligentie en 5G). Doe er een beetje “Het Nieuwe Werken” bij en klaar is Kees.
Ik hoor je al opgelucht ademhalen. “Dus toch een evolutie.” Maar zo makkelijk willen we ons er niet vanaf maken, want het klopt niet. Kijkend naar de technologie en de verdienmodellen-kant gaat het inderdaad hooguit om een versnelling en een opeenstapeling van vernieuwingen. Speelt al lang; duurt nog lang.
De échte doorbraak komt er wel, maar die speelt zich grotendeels achter de schermen af. Hoe Smart een bedrijf is, lees je niet af aan het aantal robots dat staat opgesteld. Dat zegt meer iets over de sector waarin het bedrijf actief is. Straks hangt alles in en rond de fabriek aan het internet. Dus de mensen die er werken, hun werkplekken, de gereedschappen die ze gebruiken, de machines en de machines van toeleveranciers, zelfs de halffabricaten en de eindproducten, ook als die in het veld staan. Alles krijgt een eigen IP-adres en gaat een enorme hoop data generen. Door die data te analyseren ontstaan er inzichten over hoe dingen samenhangen en elkaar beïnvloeden als nooit tevoren. Daar kan geen procesengineer met 40 jaar ervaring tegenop. We gaan op grote schaal meten, modelleren, simuleren en optimaliseren, straks zelfs geheel geautomatiseerd, en expertise opslaan en dat leidt tot een niveau van procesbeheersing (foutloos, first time right, autonome systemen) die z’n weerga niet kent. Veel van de huidige drempels zullen daardoor wegvallen. Tel uit je winst:
• we kunnen klantspecifiek produceren
• we gaan producten maken die voorheen niet eens gemaakt konden worden
• dat doen we waarschijnlijk weer gewoon in Nederland
• met een minimale footprint
• we kunnen zelfs de goede producten maken van afwijkende materialen of in instabiele processen
• en de productiviteit schiet door het plafond
Wat wil je nog meer? Bedrijven gaan de komende jaren reuzensprongen maken. Nog niet overtuigd? Kijk dan maar eens op YouTube naar een video van Siemens over Digital Twinning met als spannende titel: “What would you make, if you knew you could not fail.”
Wij zijn er nog niet eens aan begonnen. Zijn we te laat?
Integendeel. We staan pas aan de vooravond van de Smart Industry-tijdperk. Je bent in goed gezelschap want de meeste bedrijven kijken de kat uit de boom. Je zou zélfs kunnen zeggen dat het slim was om nog even te wachten. Nu de Smart Factory mainstream wordt ontstaan er standaards, wordt de technologie betaalbaar en er komen steeds meer bedrijven die kant en klare oplossingen voor Smart Factories aanbieden. Het is wel belangrijk om nu te beginnen en niemand ontkomt er aan. Achterblijvers moeten steeds harder gaan werken om hetzelfde geld te verdienen.
Is dat moeilijk, een Smart Factory worden?
Iedereen die een bedrijf in de benen kan houden kan de overstap maken naar de Smart Factory-versie van zijn eigen bedrijf. Je moet er wel voor open staan. Daar zit nog wel een beetje het risico. Het gaat iedereen aan, maar nog niet iedereen is overtuigd van nut en noodzaak. Haalbaar? Ja. Eenvoudig? Nee. De Smart Factory gaat niet alleen over het productieproces, maar over alle dimensies. De ervaring leert dat de organisatiekant moeilijker is dan de techniek-kant. En je hebt mensen nodig die nu waarschijnlijk nog niet bij je werken. Je moet dus wel even aan de bak, maar dat betaalt zich meer dan uit.
Nog tips?
In Noord-Nederland sta je er beslist niet alleen voor. We zetten onszelf niet voor niets in de etalage als de Region of Smart Factories.
- Ga met ons mee naar de Hannover Messe! Op drie uur rijden vind je 20 grote hallen vol met inspiratie, voorbeelden, koplopers en visies. Een beetje veel van het goede wellicht? Stap dan in onze bus en laat je rondleiden door onze experts. Dan zie je echt drie keer zoveel.
- Of vul ons Smart Factory Assessment in om te kijken hoe Smart je bedrijf is, en welke volgende stappen je zou kunnen zetten. Uit de praktijk opgetekend! Zie: https://smart-industry-assessment.nl/questions/introduction
- Sluit je aan de Smart Industry Hub, die dit voorjaar van start gaat. Alle industrie-organisaties in Noord-Nederland gaan samen een Deltaplan Digitalisering voor het Industriële MKB uitrollen. Bedrijven kunnen meedoen aan workshops en masterclasses of samen met experts een stappenplan opstellen. Ook gaan we als regio meedoen met de grote Europese Smart Industry programma’s. De partners van de Smart Industry Hubs zijn de FME, Metaalunie, de NOM, de Fieldlabs Region of Smart Factories, InnovatieCluster Drachten, 5GGroningen, Technologies Added, NPAL, NHLStenden, de Hanzehogeschool, de Rijksuniversiteit Groningen, Northern Knowledge, Ik ben Drenst Ondernemer en Ynbusiness.
- En ga zeker eens op de koffie bij een van de aanbieders van Smart Factory oplossingen. Noord-Nederland telt inmiddels een mooie groep van bedrijven de zich hierin specialiseren. Ik zeg altijd maar zo: grote bedrijven verkopen hun product, kleine bedrijven een oplossing. Best belangrijk als je het hebt over de Smart Factory.
Kansen voor ondernemers
Om aan te geven hoe groot het verschil wordt vergelijk ik de huidige niet-smart tijdperk als een wereld zonder landkaarten, en het aankomende smart industry-tijdperk als een wereld mét landkaarten, altijd up to date en gedetailleerd. Nu is het gokken om je bestemming te bereiken waarbij je soms iemand tegenkomt die de weg wijst. Straks kun je exact je route uitstippelen ongeacht waar je naar toe wil. En je weet precies hoe laat je aankomt. Op zoek naar speelruimte én zekerheden wordt het dus een mooie tijd voor ondernemers. Je moet wel ‘even’ aan de bak om de Smart Factory versie je eigen bedrijf neer te zetten. In Noord-Nederland helpen we elkaar daarbij. En als het goed gaat, ligt de wereld aan je voeten. Vraag dat maar aan Arthur Valkieser en Sabine Stuiver van de Hydraloop.
Hans Praat
NOM, Programma manager RoSF en fieldlab Technologies Added, kwartiermaker Smart Industry Hub